Türkiye’nin İlk Kadın Sümeroloğu: Muazzez İlmiye Çığ Hayatını Kaybetti
Dünyanın en önemli Sümerologlarından biri olarak tanınan ve “Son Sümer Kraliçesi” unvanıyla bilinen Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında hayata veda etti. Türkiye’nin bilim dünyasına kazandırdığı bu eşsiz isim, yalnızca Sümeroloji alanındaki çalışmalarıyla değil, aynı zamanda laiklik ve kadın hakları savunuculuğuyla da unutulmaz bir iz bıraktı. Vefat haberi, yazarın eserlerini yayımlayan Kaynak Yayınları tarafından duyuruldu. Peki, Muazzez İlmiye Çığ kimdir?
Muazzez İlmiye Çığ Kimdir?
Muazzez İlmiye Çığ, 20. yüzyılın başlarında Türkiye’nin kültürel ve bilimsel birikimine ışık tutmuş, dünya çapında tanınan bir bilim insanıdır. Çığ, 20 Haziran 1914’te Bursa’da, I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde doğdu. Anne ve babası, Osmanlı topraklarına göç etmiş Kırım Tatarı bir aileden geliyordu. Babası öğretmen olan Çığ, 1919 yılında İzmir’in Yunan işgali sırasında ailesiyle birlikte Çorum’a göç etti. Burada ilköğrenimini tamamladı ve genç yaşta Fransızca ve keman dersleri alarak entelektüel bir birikim oluşturdu.
Eğitim Hayatı ve Sümerolojiye Uzanan Yolculuğu
Muazzez İlmiye Çığ, 1926’da Bursa Kız Muallim Mektebi’ne girdi ve 1931’de öğretmen olarak mezun oldu. Ancak eğitime olan tutkusu onu daha ileriye taşıdı. 1936 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Hititoloji bölümüne kaydoldu. 1940 yılında mezuniyetinin ardından İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çalışmaya başladı. Çığ, burada Sümer, Asur ve Hitit uygarlıkları üzerine çalışarak tarihe ışık tutan tabletlerin çözülmesinde önemli bir rol oynadı.
Bilimsel Katkıları ve Eserleri
Muazzez İlmiye Çığ, Sümer tabletlerinin çözümlenmesi ve bu bilgilerin insanlık tarihine kazandırılması konusunda büyük bir öncülük yaptı. Özellikle Sümer mitolojisi, din ve sosyal yapı üzerine yaptığı araştırmalar, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı.
Çığ’ın en dikkat çeken eserlerinden biri, “Sümerlilerde Tufan, Tufan Hikayeleri ve Nuh Tufanı” adlı kitabıdır. Bu eser, Sümer mitolojisinde yer alan tufan hikayelerini, Nuh Tufanı ile ilişkilendirerek tarihsel ve kültürel bir bağ kurar. Bunun yanı sıra kadın hakları, laiklik ve medeniyetler tarihi üzerine yazdığı birçok makale ve kitap, günümüzde hala referans niteliği taşımaktadır.
Laiklik ve Kadın Hakları Savunuculuğu
Muazzez İlmiye Çığ, yalnızca bilim insanı kimliğiyle değil, aynı zamanda sosyal konulardaki aktif duruşuyla da tanınır. Laikliğin ve kadın haklarının önemine inanan Çığ, yazılarında ve konuşmalarında bu konuları sık sık gündeme getirdi. Sümer tabletlerinden elde ettiği bilgilerle, kadınların tarih boyunca toplumsal hayatta ne kadar önemli bir rol oynadığını vurguladı.
Unutulmaz Bir Miras
Muazzez İlmiye Çığ’ın 110 yıllık yaşamı, hem Türkiye hem de dünya için bir ilham kaynağı oldu. Sümer tabletlerinin gizemini çözen ve insanlık tarihine yeni bir perspektif kazandıran Çığ, aynı zamanda cesur bir toplum savunucusuydu. Bugün, onun eserleri ve fikirleri, bilim dünyası ve toplumsal hareketler için bir rehber olmaya devam ediyor.
Sonuç
Türkiye’nin ilk kadın Sümeroloğu ve dünya çapında saygın bir bilim insanı olan Muazzez İlmiye Çığ, ardında unutulmaz bir miras bırakarak hayata veda etti. 110 yıllık bu olağanüstü hayat, hem bilim dünyasında hem de toplumsal değerlerde yeni bir çağın kapısını araladı. Çığ’ın çalışmaları, insanlık tarihinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlarken, onun laiklik ve kadın hakları konusundaki duruşu, gelecek nesiller için güçlü bir ilham kaynağı olmaya devam edecek.
